English

हङकङमा कोरोनाको प्रभाव, न्यूनीकरण र रोकथामका प्रयास



किसन राई

कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)ले विश्व आक्रन्त भएको अवस्थामा हङकङ अछुतो रहेको छैन । कतिपय मुलुक भयावह स्थितिबाट गुज्रिरहेको भएपनि यहाँ नियन्त्रणमा रहेको छ । सन्–२०१९ को डिसेम्बरमा चीनको वुहानमा कोरोनाभाइरस देखिएको थियो । सन् २०२० को जनवरी ३० का दिन विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले यसलाई महामारी घोषणा गर्दै विश्वलाई सावधानी अपनाउन अपिल गर्यो ।

हङकङमा सन् २०२० को जनवरी २३ मा कोभिड–१९ को पहिलो संक्रमित भेटिएको थियो । फेब्रुअरी ४ मा पहिलोपटक कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । जो व्यक्ति १३ औं संक्रमितको रुपमा अस्पताल भर्ना भएका थिए । संक्रमितको संख्या बढेसंंगै स्वास्थ्यकर्मीहरु मुलभूमी चीनसँगको नाका बन्द गर्नु पर्ने माग राख्दै आन्दोलनमा उत्रिए । आन्दोलनको पाँचौ दिनमा सरकारले हङकङ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल, सेन्झेन बे र मकाउ–जुहाई पुलबाहेक सबै नाका बन्द गर्यो ।

संक्रमण उच्च भएको अवस्थामा विद्यालय, कार्यालय, खेलकुद भवन, पौडी पोखरी, ब्युटी पार्लर, मसाज सेन्टर, बार, पार्कलगायत बन्द गरियो । यसैगरी, रेष्टुरेन्ट, बारलगायतका व्यापार व्यावसाय रातको समयमा बन्द गरिएको छ ।

मार्च २, २०२० का दिन संक्रमितको संख्या १ सय जना पुगेको थियो । कोभिड–१९ देखा परेदेखि नै यहाँ उच्च सतर्कता अपनाउन सुरु गरिएको छ । विशेष गरेर भीडभाडलाई नियन्त्रण गरेर सामाजिक दूरीको नियमलाई कडा पारिएको छ । सार्वजनिक स्थलमा २ जना भन्दा बढी बस्न नपाइने नियम लागू गरिएको थियो ।

यसलाई अवस्था अनुसार खुकुलो र कडा गर्ने गरिएको छ । फेस मास्क अनिवार्य गरिएको छ । संक्रमण उच्च भएको अवस्थामा विद्यालय, कार्यालय, खेलकुद भवन, पौडी पोखरी, ब्युटी पार्लर, मसाज सेन्टर, बार, पार्कलगायत बन्द गरियो । यसैगरी, रेष्टुरेन्ट, बारलगायतका व्यापार व्यावसाय रातको समयमा बन्द गरिएको छ ।

रोग नियन्त्रणमा सुधार देखिएपछि बन्द गरिएका सार्वजनिक स्थलहरु चरणवद्ध रुपमा खोलिएका छन् । सुरुवातमा विश्वविद्यालय त्यसपछि क्रमशः उच्च माध्यमिक, माध्यमिक, प्राथमिक विद्यालयहरु खुलेका थिए । सामाजिक दूरीको नियम २ बाट ४, ८, १६ गर्दै ५० जनासम्म पुर्याइएको थियो । जुन ८, २०२० मा ओसियन पार्क र १३ मा डिस्नी ल्यांण्ड खुला गरिएको थियो ।

२१ दिनसम्म लगातार संक्रमितको संख्या शून्य भेटिएपछि महामारी नियन्त्रणमा आएको विश्लेषण भइरहेको अवस्थामा जुलाई ५ का दिन एक रेष्टुरेन्टका कामदारमा कोरोना पुष्टि भएपछि पुनः खतराको घण्टी बज्यो । जुलाई १९ का दिन संक्रमितको संख्या १०८ पुगेसँगै दोस्रो लहरको घोषणा गरियो । पुनः सार्वजनिक स्थलहरु बन्द हुन थाले भने ५० जनासम्मको भेला हुन पाउने नियमलाई ४ जनामा झारियो ।

संक्रमितको संख्या तल–माथि भएको अवस्थाको आधारमा अहिलेसम्म हङकङमा चौथो लहर चलिसकेको छ । जुन १, २०२१ मा स्थानीय संक्रमित १ रह्यो भने बाहिरबाट आउने ६ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको थियो । केही समय अघिदेखि कतिपय दिन स्थानीय संक्रमण शून्य रहेकाले महामारी नियन्त्रणमा आउने सम्भावना बढेको छ ।

अहिलेसम्मको अवस्थामा हङकङको स्थिति नियन्त्रण बाहिर गएको छैन । यसका लागि सरकार, कर्मचारी, स्वास्थ्यकर्मी र सर्वसाधारण सबै आफ्नो काम र कर्तव्यमा दत्तचित्त भएर लागेका छन् ।

मे १ सम्मसम्म यहाँ संक्रमितको संख्या ११ हजार ८४९ पुगेको छ भने ११ हजार ५ सय ७२ जना निको भइसकेका छन् । हालसम्म २ सय १० जनाको मृत्यु भएको छ । यसैगरी, ६७ जना उपचाररत छन्, ती मध्ये १ जनाको स्थिति गम्भीर रहेको स्वास्थ्य विभागले जनाएको छ ।

हङकङले यसरी गर्यो कोरोना नियन्त्रण !

अहिलेसम्मको अवस्थामा हङकङको स्थिति नियन्त्रण बाहिर गएको छैन । यसका लागि सरकार, कर्मचारी, स्वास्थ्यकर्मी र सर्वसाधारण सबै आफ्नो काम र कर्तव्यमा दत्तचित्त भएर लागेका छन् । महामारी नियन्त्रणका लागि विभिन्न उपाय अवलम्बन गरिएका छन् । ती उपायहरु अन्य ठाउँका भन्दा पृथक देखिएका छन् ।

कतिपय मुलुक र ठाउँमा हप्तौं र महिनौं लकडाउन गरिएको भए पनि हङकङमा त्यसो गरिएको छैन । सघन संक्रमित भेटिएको क्षेत्रमा त्यहाँ बसोबास गर्ने सम्पूर्णको पीसीआर टेस्टका लागि निश्चित समयको लागि घेराबन्दी गरिने गरिएको छ । अहिलेसम्ममा नेपालीको घना बस्ती रहेको जोर्डनमा ३६ घण्टे घेराबन्दी गरिएको छ । अरु क्षेत्रमा १२ घण्टामा घेराबन्दी हटाइएको छ ।

महामारी नियन्त्रणका लागि पीसीआर परीक्षणलाई जोड दिइएको छ । सबैको निःशुल्क पीसीआर परीक्षण गरिएको छ । निर्माण क्षेत्र र रेष्टुरेन्टका कामदार र घरेलु कामदारलाई १४ दिने पीसीआर टेस्ट अनिवार्य गरिएको छ ।

कन्ट्याक्ट ट्रेसिङका लागि सरकारले लिभहोमसेफ नामको मोवाइल एप्स डेभलप गरेको छ । रेष्टुरेन्ट, बार, कार्यालय लगायतका मानिसको आवात–जावत हुने स्थलमा उक्त एप्सको स्क्यान कोड राखिएका छन् । जो कोहीले उक्त स्थलमा प्रवेश गर्दा कोडलाई स्क्यान गर्नु पर्छ भने बाहिर निस्कदा मोबाइलमा इन्ट्रि गर्न पर्छ । एप्स नहुने र प्रयोग गर्न नचाहनेले त्यहाँ राखिएको फारममा सम्पर्क नं. र समय भर्नु पर्ने हुन्छ ।

परीक्षणमा जोड

महामारी नियन्त्रणका लागि पीसीआर परीक्षणलाई जोड दिइएको छ । सबैको निःशुल्क पीसीआर परीक्षण गरिएको छ । निर्माण क्षेत्र र रेष्टुरेन्टका कामदार र घरेलु कामदारलाई १४ दिने पीसीआर टेस्ट अनिवार्य गरिएको छ ।

विदेशबाट आउनेले ४८ घण्टा अगाडि पीसीआर टेस्ट गरेको रिपोर्ट हुनुपर्छ भने हङकङ विमानस्थलमा पुनः टेस्ट गरिन्छ । कसैको पोजिटिभ देखिए उसलाई आइसोलेसनमा राखेर उपचार गर्ने व्यवस्था गरिएको छ । बाहिरबाट आउनेलाई २१ दिने होटल क्वारेन्टिन अनिवार्य गरिएको छ ।

सुरुवातमा सेल्फ क्वारेन्टिन लागू गरिएको थियो । बाहिरबाट आउने जो कोही १४ दिन घरभित्र अनिवार्य बस्नु पथ्र्यो । त्यसका लागि क्वारेन्टिनमा रहनेको नाडीमा विशेष किसिमको आर्मव्याण्डको व्यवस्था गरिन्छ । जसको सहायताले उनी बाहिर निस्किएको सम्बन्धित निकायले सुपरिवेक्षण गर्छ ।

पहिलो चरणमा ६५ वर्ष भन्दा माथिका नागरिकलाई खोपको प्राथमिकतामा राखेर खोप लगाइएको थियो । क्रमशः अहिले १८ वर्ष भन्दा माथिका जोकोहीले अग्रिम बुकिङ गरी खोप लिन सक्नेछन् ।

अहिले दोस्रो लहरमा बाहिरबाट आउनेहरुका लागि क्वारेन्टिनको व्यवस्था गरिएको छ । उनीहरुको १४ दिने क्वारेन्टिनका लागि सरकारले खाने—बस्नेलगायतको व्यवस्था गरेको छ । पछिल्लो अवस्थामा भने व्यक्ति आफैंले २१ दिनका लागि होटलको व्यवस्था गर्नु पर्ने अनिवार्य गरिएको थियो । यो अवधिमा प्रत्येकको ३ पटक पीसीआर टेस्ट गर्ने गरिएको छ ।

निःशुल्क उपचार, निःशुल्क क्वारेन्टिन

हङकङमा स्वास्थ्य निःशुल्क रहेकाले कोभिड–१९ का विरामीको उपचारमा शुल्क लाग्ने कुरा भएन । विरामीको परिवारलाई पनि सरकारले निःशुल्क क्वारेन्टिनको व्यवस्था गरेको छ । यसका लागि सरकारले पेन्नी बे लगायतको स्थानमा क्वारेन्टिन क्याम्पको व्यवस्थासमेत गरेको छ । कतिपय भवनका दुई–चारजना संक्रमित भेटिए उक्त भवनका सम्पूर्णलाई क्वारेन्टिनमा राख्ने गरिएको छ ।

उपचारका लागि स्थानीय अस्पताल भन्दा छुट्टै सामुदायिक अस्पतालकोसमेत व्यवस्था गरिएको छ । हङकङ विमानस्थल नजिकैको एसिया वल्र्ड ट्रेड सेन्टरलाई ५ सय शैयाको अस्थायी सामुदायिक अस्पतालमा रुपान्तरण गरिएको छ । संक्रमितको अवस्था हेर्ने हो भने वृद्धवृद्धा र शारीरिक रुपमा कमजोर भएका दीर्घ रोगीहरु गम्भीर अवस्थामा पुग्ने गरेका छन् । मृत्यु हुने पनि तिनैको संख्या बढी रहेको छ ।

कोभिड–१९ नियन्त्रणमा लिन खोपको विकल्प नदेखिएको अवस्थामा हङकङले यसलाई प्रभावकारी रुपमा अघि बढाएको छ । पहिलो चरणमा ६५ वर्ष भन्दा माथिका नागरिकलाई खोपको प्राथमिकतामा राखेर खोप लगाइएको थियो । क्रमशः अहिले १८ वर्ष भन्दा माथिका जोकोहीले अग्रिम बुकिङ गरी खोप लिन सक्नेछन् । हङकङले चीनमा निर्मित साइनो भ्याक र अमेरिकी खोप जर्मनमा बनिएको बायोएनटेकलाई अनुमति दिएको छ ।

ती खोपका १४ दिनको अन्तरमा दुई मात्रा लगाउनु पर्ने हुन्छ । बायोएनटेकलाई विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ)ले १२ वर्षसम्मका लागि अनुमति दिएसँगै हङकङले त्यसको तयारी गरिरहेको छ । खोपका लागि विभिन्न केन्द्रको व्यवस्था गरिएको छ । निजी अस्पतालमा जो कोहीले सशुल्क पनि खोप लिन सक्ने व्यवस्था गरिएको छ । जुन १ सम्ममा १४ लाखले खोप लिइसकेको स्वास्थ्य विभागले जनाएको छ । यस मध्ये १० लाख ३४ हजार जनाले दुवै मात्राको खोप लिइसकेका छन् ।

डब्लूएचओले कूल जनसंख्याको ७० प्रतिशतले खोपको दुवै मात्रा लिएपछि संक्रमणको जोखिम न्यून (हर्ड इम्युन) हुने भनेको छ । अहिलेसम्ममा हङकङको कूल जनसंख्या ७५ लाखको १८.७ प्रतिशतले खोप लिइसकेका छन्, त्यसमध्ये दुवै मात्रा लिनेको प्रतिशत १३.८ रहेको छ । तर, यो सरकारले अपेक्षा गरेको भन्दा न्यून हो ।

व्यापार—व्यावसायको प्रकृति र आकार अनुसार न्युनतम ३० हजार, ८० हजार गरी दुई लाखसम्म तीन चरण राहत वितरण गरेको छ । अधिकांश कम्पनीलाई कूल कर्मचारीको प्रति महिना ८० प्रतिशतसम्म प्रति व्यक्ति अधिकतम मासिक ९ हजार गरी ६ महिनाको तलब रकम प्रदान गरेको छ ।

कोभिड–१९ बाट सबैभन्दा बढी ट्राभल्स एण्ड टुर्स, फुड एण्ड बेभेरेज (रेष्टुरेन्ट, बार, पार्टी प्यालेस, ब्याङकेट), ब्युटी पार्लर, मसाज सेन्टर, जिम हललगायत प्रभावित भएका छन् । यसबाट सबै क्षेत्र केही न केही प्रभावित भएको छ । यसका कारण कतिपयले रोजगार गुमाउनु परेको अवस्था हङकङमा पनि छ ।

व्यावसायीलाई राहत र सहुलियत ऋण

कोभिड–१९ को प्रभाव न्यूनिकरणका लागि हङकङ सरकारले विभिन्न राहत वितरण गरेको छ । यसका लागि व्यापार—व्यावसायको प्रकृति र आकार अनुसार न्युनतम ३० हजार, ८० हजार गरी दुई लाखसम्म तीन चरण राहत वितरण गरेको छ । अधिकांश कम्पनीलाई कूल कर्मचारीको प्रति महिना ८० प्रतिशतसम्म प्रति व्यक्ति अधिकतम मासिक ९ हजार गरी ६ महिनाको तलब रकम प्रदान गरेको छ ।

महामारीकै कारण आम्दानीमा ३० प्रतिशत भन्दा बढी घाटा लागेको कम्पनीलाई व्यावसायिक घर भाडा र सम्पूर्ण कर्मचारीको एक वर्षको शतप्रतिशत तलब बराबर रकम सहुलियत व्याजमा ऋण बैंकमार्फत सरकारले उपलब्ध गराएको छ । उक्त ऋण पाँच वर्षभित्र किस्ताबन्दीमा चुक्ता गर्नुपर्ने छ । एक वर्षसम्मका लागि किस्तामा व्याजमात्र तिर्नका लागि आवेदन गर्न सक्ने व्यवस्था गरेको छ ।

एक प्रपर्टी डेभलपर कम्पनीले पूर्ण खोप लिने स्थायी बासिन्दामध्ये एकलाई चिट्ठामार्फत १ करोड ५ लाखको फ्लाट र १० जनालाई एक—एक लाखको प्रिपेड क्रेडिट कार्ड दिने घोषणा गरेको छ ।

जनताको क्रयशक्ति वृद्धि र स्थानीय व्यापार चलायमानका लागि सरकारले गत वर्ष १८ वर्ष पुगेका प्रत्येक स्थायी बासिन्दालाई १० हजार हङकङ डलर प्रदान गरेको थियो । व्यापार–व्यावसायमा प्रभावकारी चलायमानका लागि यस वर्ष सरकारले नगद नदिएर ५ हजार डलरको भौचर दिने भएको छ । उक्त भौचर अक्टुपस, अलि पे, वि च्याट पे र ट्याप एण्ड गोजस्ता स्टोर्ड भ्यालु फ्यासिलिटिमार्पmत प्रयोग गर्न सकिने छ ।

खोप लगाउनेलाई चिट्ठा

खोप लगाउनेको संख्या अपेक्षा गरिएको भन्दा निकै कम भएकाले सरकारसंगै निजी क्षेत्र पनि चिन्तित देखिएको छ । हर्ड इम्युनको स्थिति नभएसम्म सर्वसाधरणमा जोखिम रहने भएकोले खोप कार्यक्रम प्रभावकारिकताका लागि विभिन्न प्रयास हुन थालेका छन् । यसै क्रममा एक प्रपर्टी डेभलपर कम्पनीले पूर्ण खोप लिने स्थायी बासिन्दामध्ये एकलाई चिट्ठामार्फत १ करोड ५ लाखको फ्लाट र १० जनालाई एक—एक लाखको प्रिपेड क्रेडिट कार्ड दिने घोषणा गरेको छ ।



सम्बन्धित खबरहरु

नेपालको लोकप्रिय ब्रान्ड टुपीएम स्न्याक्स् एण्ड नुडल्स् ब्राण्डले भारतको मुम्बईमा आयोजित समारोहमा रिलायन्स रिटेलद्वारा प्रतिष्ठित “फ्युचर फर्वार्ड स्टार ब्रान्ड” पुरस्कार

१३९ औं हङकङ साहित्यिक साझा श्रृखला अन्तर्गत आइतबार वरिष्ठ साहित्यकार कवि सुमल कुमार गुरुङको एकल कविता वाचन आयोजना गरिएको छ

तमु ट्हो ह्युल हङकङले विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमहरुका साथ महान चाँड ल्होछार मनाउने भएको छ । नयाँ वर्षको पहिलो दिन जनवरी

सन् १९८६ देखि अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण संघ IUCN को रेड लिस्टमा लोपोन्मुखको प्रजातिमा सूचीबद्ध हिस्पिड हेयर नामक खरायो हालै चितवन