भारतबाट विशु पर्व मनाउन स्वदेश फर्कनेको लर्को, १० प्रतिशतमा कोरोना

कोरोना कहरको त्रासदीका बीच भारतको विभिन्न क्षेत्रमा मजदूरीका लागि गएका सुदूरपश्चिमका वासिन्दा विशु पर्व मनाउन यतिबेला घर फर्किन थालेका छन् । भारतलगायत तेस्रो मुलुकमा रोजगारीका लागि गएका अधिकांश व्यक्ति विशु पर्व (नयाँ वर्ष) मनाउन घर फर्किने गर्दछन् । सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्ला डडेल्धुरा, बैतडी, दार्चुला, बझाङ, डोटी, अछाम, बाजुरालगायतका जिल्लामा मौलिक तरिकाले विशु पर्व मनाइन्छ ।

जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय कञ्चनपुरका प्रमुख शिवराज सुनारले गड्डाचौकी नाका हुँदै स्वदेश फर्किने भीड लाग्न थालेको बताए । उनका अनुसार अहिले दैनिक एक हजारभन्दा बढी मानिस भारतबाट आइरहेका छन् । सुनारका अनुसार गड्डाचौकीमा सबैको स्वास्थ्य परीक्षणका साथै कोरोना रोगसँग मेल खाने लक्षण देखिए कोरोना परीक्षण गर्ने गरिएको छ ।

एक सातायता गड्डाचौकी नाकाबाट घर फर्किने २६ जना नेपालीमा कोरोना संक्रमण देखिएको उनले जानकारी दिए । संक्रमितलाई एम्बुलेन्सबाट महाकाली अस्पताल पु¥याएर उपचार गर्ने प्रबन्ध मिलाइएको छ ।

घट्यो रौनक

नयाँ वर्षको अवसरमा भव्य रूपमा मनाइने विशु पर्वको रौनक कोरोना कहरसँगै घटेको छ । कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण बढ्न नदिन सरकारले बन्दाबन्दी गरेपछि गत वर्ष पनि धार्मिक सांस्कृतिक वर्ष विशुको रौनक थिएन ।

यस पर्वमा विवाहित महिला माइत जाने गर्छन् । यस पर्वलाई यस क्षेत्रमा स–परिवार भेटघाट गर्ने पर्वका रूपमा समेत लिने प्रचलन रही आएको साहित्यकार हेमबाबु लेखक बताउँछन् । सुदूरपश्चिम क्षेत्रमा विशु पर्वका दिन सिस्नु लगाउने प्रचलन रहेको छ । खासगरी देवर र भाउजू तथा साली र भिनाजु एकापसमा सिस्नो लगाउने गरेको साहित्यकार लेखकको भनाइ छ । यसरी सिस्नो लगाउनाले वर्ष दिनभर कुनै पनि सङ्कट नआउने विश्वाससमेत गरिन्छ ।

भारतमा केही दिनयता कोरोना सङ्क्रमण उच्च दरमा बढेपछि कतिपय नेपाली कामदार स्वदेश फर्किन थालेका छन् । डडेल्धुराको पर्शुराम नगरपालिकाका वीरराम सुनारले आफू परिवारसहित विशु पर्वका लागि घर फर्किएको बताए । चार महिनाअघि रोजगारीका लागि पञ्जाव गएका उनी त्यहाँ कोरोना निकै बढ्दै गएकाले विशु पर्वको बहानामा घर फर्किएको बताए ।

डोकेबजारमा स्वास्थ्य परीक्षणमा खटिएका साउदले भने, ‘संक्रमण समुदायस्तरमै फैलिएको हामीले अनुमान गरेका छौँ । फर्किने सबै नागरिकको सीमामा परीक्षण सक्न सहज छैन ।’

दश प्रतिशतमा कोरोना संक्रमण

कञ्चनपुरको पूर्वी गौरीफन्टा नाकाबाट स्वदेश फर्किनेमा कोरोना संक्रमण फैलिने क्रम बढी देखिएको छ । एक सातामा यहाँको नाकाबाट भारतको विभिन्न शहरबाट पर्व मनाउन घर फर्किरहेका तीन सय जनामा कोरोना संक्रमण देखिएको छ ।

आइतबार मात्रै ३३४ जनाको परीक्षण गर्दा ३० जनामा कोरोना संक्रमण देखिएको पुर्नवास स्वास्थ्य एकाइका अहेब गणेश साउदले जनाए । ‘यहाँ जनशक्ति अभाव र अन्य व्यवस्थापनले भारतबाट आउने सबैको कोरोना परीक्षण सम्भव देखिएको छैन,’ डोकेबजारमा स्वास्थ्य परीक्षणमा खटिएका साउदले भने, ‘संक्रमण समुदायस्तरमै फैलिएको हामीले अनुमान गरेका छौँ । फर्किने सबै नागरिकको सीमामा परीक्षण सक्न सहज छैन ।’

साउदले भारतबाट आउनेहरू सीमामा लुकिछिपी आउनुका साथै कोरोना परीक्षण बिनै गाउँ पसिरहेकाले आम नागरिकले सतर्कता अपनाउनुपर्ने अवस्था पुनः आएको बताए । रासस