रंगको प्रयोगले देखिने समस्या र जोगिने उपाय
होलीमा दलिने रंगले छालामा विभिन्न किसिमले असर गर्न सक्छ । कुनै व्यक्तिलाई प्रयोग गरिएको रंग सुट गरेको छैन भने ‘एलर्जी कन्टक्याट डेमोटाइटिस’ अर्थात् छोएर हुने एलर्जी निकाल्छ । यस्तो खालाको एलर्जी सबैलाई हुँदैन । एलर्जी हुनुमा रंगको केमिकल कन्टेन्ट र व्यक्तिको छालामा भर पर्छ ।
‘एलर्जी कन्टक्याट डेमोटाइटिस’ भयो भने रंग प्रयोग भएको २४ देखि ४८ घण्टाभित्र रंग लगाएको भाग चिलाउने, डाबर आउने, खटिरा देखिने, छाला राताम्य हुने जस्तो समस्या देखिन सक्छ ।
त्यस्तै, होलीमा प्रयोग हुने रंगको केमिकल कन्टेन्ट अलिकति एसिडिक भयो भने छाला खाने पनि हुन सक्छ । यदि कुनै व्यक्तिले कडा किसिमको केमिकल मिसावट गरेर प्रयोग गरेको छ भने त्यस्तो खालको रंगको केमिकलले छालालाई खाने वा हल्का डढाउन सक्छ । यसलाई ‘इरिटेटकन्टक्याट डेमोटाइटिस’ भनिन्छ । त्यो व्यक्तिको छालामा भन्दा पनि त्यो केमिकलमा भर पर्ने हो । यस्तो किसिमको एलर्जीमा रंग लाग्ने वित्तिकै त्यो भाग हल्का पोल्ने, चर्चराउने, रंग धोई सकेपछि पनि त्यो ठाउँको छाला सुख्खा भएर छालाको लेयर जाने जस्तो समस्या देखिन्छ ।
‘एलर्जी कन्टक्याट डेमोटाइटस’ र ‘इरिटेट कन्टक्याट डेमोटाइटिस’ यी दुई असर बाहेक कसै–कसैलाई ट्याटुईङ् पनि हुन सक्छ । रंग लागेको ठाउँमा घाउ चोट लागेको छ भने त्यो रंग घाउ भित्र छिरेर स्थायी रूपले बस्न सक्छ । यसलाई केमिकल ट्याटुईङ् भनिन्छ । यी समस्या होलीमा रंग खेल्दा देखिने सामान्य समस्या हुन् ।
सबैलाई हुँदैन एलर्जी
रंगकोे एलर्जी सबैलाई हुने होइन । यो असर त्यस्तो व्यक्तिलाई देखिन्छ, जसको छाला संवेदनशील छ । कुनै व्यक्तिको छाला सुख्खा छ, पहिले नै छाला ड्यामेज छ, पातलो छ, यस्तो खालाको छालामा ‘इरिटेट कन्टक्याट डेमोटाइटिस’ हुन्छ ।
आजभोलि एलर्जी कम गर्ने हाइपो एलर्जीनिक थरिथरिका रंग पाइन्छ । यसरी छालालाई सुट गर्ने अथवा अग्र्यानिक मटेरियलमा आधारित केमिकल न्यून भएको रंग प्रयोग गर्दा एलर्जी हुने सम्भावना कम रहन्छ । त्यसैले, रंगबाट देखा पर्ने समस्यालाई कम गर्न आफ्नो छालाको किसिम बुझेर सकेसम्म रंगको प्रयोग अथवा केमिकलयुक्त रंगको प्रयोग कम गर्नुपर्छ ।
रंग खेल्ने व्यक्तिले एसिड कन्टेन्ट केमिकलहरु मिसावट नगर्ने हो भने पनि रंगबाट हुने असर कम गर्न सकिन्छ । किनकी यसले मिसावट गर्ने व्यक्ति स्वयम्लाई पनि हानी पुर्याउँछ ।
सुख्खा छालामा समस्या ज्यादा हुने भएकाले होलीमा रंग खेल्नु अघि छालालाई नरम राख्न सकियो भने एलर्जीको असर कम गर्न सकिन्छ ।
रंग कसरी पखाल्ने ?
होलीको रंग पखाल्न सफा मन तातोपानी र साबुनले धुनुपर्छ । एक पटकमा निख्रिएन भने दोह्र्याएर धुनु पर्छ । तर रंग निकाल्न अर्को केमिकलको प्रयोग कदापि गर्नुहँुदैन, किनकी यसले छालामा झन समस्या देखा पर्छ ।
(डा.लामासँग सरिता थारुको कुराकानीमा आधारित)
