English

कोरोना संक्रमित वा संक्रमणमुक्त भएकाले फोक्सोलाई स्वस्थ राख्न के गर्ने के नगर्ने ?



डा.रक्षा पाण्डे, श्वासप्रश्वास एवं क्रिटिकल केयर विशेषज्ञ

कोरोनाको दोस्रो लहरका नयाँ नयाँ भेरियन्टको मूख्य निसाना फोक्सो बनेको छ । संक्रमित अधिकांशलाई निमोनिया भएको छ । त्यसो त अधिकांश संक्रमितलाई आईसियू तथा भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको चिकित्सकहरु बताउँछन् ।

चिकित्सकहरुका अनुसार मानिसको सानो गल्ती र हेलचेक्राइँले गर्दा फोक्सोमा कोरोना अथवा अन्य कुनै भाइरल इन्फेक्सनले छिटो आक्रमण गर्छ । त्यसैले फोक्सोलाई स्वस्थ राख्न के गर्ने के नगर्ने ? कोरोना संक्रमण निको भएका व्यक्तिहरुमा भएको फोक्सोको इन्फेक्सनलाई कसरी कम गर्ने ? लगायतका विषयमा श्वासप्रश्वास तथा क्रिटिकल केयर विशेषज्ञ डा.रक्षा पाण्डेको सुझाव यस्तो छ :

कोरोना संक्रमितले फोक्सोलाई कसरी बचाउने ?

यतिबेला कोरोना संक्रमित मध्ये ८० प्रतिशत व्यक्तिहरु होम आइसोलेसनमा बसेरै निको भएका छन् । केही संक्रमितलाई भने श्वासप्रश्वासमा समस्या भएर अस्पताल नै भर्ना हुनु परेको छ । कोरोना भाइरसले फोक्सोमा निमोनिया गराउँछ । जसलाई भाइरल निमोनिया भनिन्छ । यसले फोक्सोमा गर्ने असरहरुबाट यसरी बच्न सकिन्छ :

– कोरोना संक्रमण भएपछि निमोनिया भयो भनेर एन्टिबायोटिक खाने लहर चलेको छ त्यो गलत हो । त्यसैले यसको उपचारतर्फ लाग्नुपर्छ ।

— निमोनिया हँुदैमा तुरुन्त अस्पताल भर्ना भइहाल्नु पर्ने पनि हुँदैन । सामान्य निमोनिया छ भने घरमा अक्सिजन नाप्ने र अक्सिजन लेबल ठीक छ र श्वास फेर्न गाह्रो भएको छैन भने आत्तिनु पर्दैन ।

— अक्सिजनको मात्रा घटेर ९४ भन्दा कम भएको छ भने चिकित्सकको सल्लाह अनुसार स्टेरोइड तथा अन्य औषधीको सेवन गर्न सकिन्छ ।

— समस्या अझै बढ्दै गयो अक्सिजनको कमी भयो र सास फेर्न गाह्रो भयो भने चिकित्सकको सल्लाह लिनु पर्छ र अस्पताल भर्ना हुनुपर्छ । त्यहाँ बिरामीको अवस्था अनुसारको उपचार गरिन्छ ।

— कोरोना संक्रमण भएर घरमा आइसोलेसनमा बसेका व्यक्तिहरुले प्रसस्त मात्रामा झोल पदार्थहरु र इम्युनिटि पावर बढाउने खानाहरु खाने ।

— निषेधाज्ञाले गर्दा बाहिर जान नपाए पनि घरमै श्वासप्रश्वास सम्बन्धि योग तथा अन्य व्यायामहरु गर्ने ।

— अक्सिजनको कमी भएमा घोप्टो परेर सुत्ने, यसलाई शरीरमा अक्सिजनको कमी हुन नदिने प्रकृतिक उपाय मानिन्छ ।

— मद्यपान तथा धूम्रपानले फोक्सोमा नराम्रो असर गर्छ त्यसैले त्यो बानी छ भने छोड्नुपर्छ ।

— दमका बिरामीहरु होम आइसोलसनमा बसेका छन् भने आफ्नो नियमित औषधीहरु सेवन गर्न छोड्न हुँदैन ।

— अहिले मानिसहरुले भिटामीन सि, डी को कमी हुन नदिन सि,डि ट्याब्लेटहरुको प्रयोग गर्ने गर्छन् । तर, त्यसको
प्राकृतिक रुप ताजा फलफुलहरु हो । त्यसैले भिटामिन, मिनरल भएका फलफुलहरु प्रसस्त मात्रामा सेवन गर्नु पर्छ ।

— पोषीलो खाना र पानी प्रसस्त मात्रामा पिउने ।

— धेरै चिल्लो र मसला प्रयोग भएका खानेकुराहरु नखाने ।

संक्रमणमुक्त भएकाले कसरी जोगिने ?

कोरोना संक्रमण भएर आईसियुमा भर्ना भएका व्यक्तिहरुमा निको भईसकेपछि पनि केहि समय फोक्सो तथा श्वसप्रश्वासमा समस्या देखिन सक्छ । आईसियूमा भर्ना भएर फर्किएका बिरामीहरुमा एक प्रकारको डर हुन्छ । पहिले फोक्सोको रोग नभएका व्यक्तिहरुमा पनि कोरोना संक्रमण पछि एक हप्ता देखि एक महिना सम्म अक्सिजनको कमी हुने तथा सास फेर्न अफ्ठेरो हुने जस्ता समस्याहरु देखिन सक्छ । त्यस्ता व्यक्तिले यसरी फोक्सोको हेरचाह गर्न सक्छन् :

— कोरोना सक्रमण निको भएर अस्पतालबाट घर फर्केका व्यक्तिहरुले श्वासप्रश्वास सम्बन्धि व्यायामहरु गर्ने ।

— कोरोना संक्रमणमुक्त भएका बिरामीहरुको माशंपेशीहरु एकदम कमजोर भएको हुन्छ । त्यसैले त्यस्ता बिरामीहरुले फिजियोथेरापी गर्नु पर्छ ।

— श्वासप्रश्वास सम्बन्धि व्यायामको साथसाथै अन्य व्यायामहरु पनि गर्नु पर्छ ।

— हिँडडुल गर्दा थाकियो भनेर हिँडडुल गर्न छोड्नु हुँदैन बिस्तारै–बिस्तारै हिँड्ने प्रयास गर्नु पर्छ ।

— आत्मबल एकदम बलियो बनाउने मलाई कोरोना त निको भइसकेको छ । अन्य केही समस्याहरु पनि बिस्तारै
निको हुन्छ भन्ने सकारात्मक सोच राख्नुपर्छ ।



सम्बन्धित खबरहरु

नेपालको लोकप्रिय ब्रान्ड टुपीएम स्न्याक्स् एण्ड नुडल्स् ब्राण्डले भारतको मुम्बईमा आयोजित समारोहमा रिलायन्स रिटेलद्वारा प्रतिष्ठित “फ्युचर फर्वार्ड स्टार ब्रान्ड” पुरस्कार

१३९ औं हङकङ साहित्यिक साझा श्रृखला अन्तर्गत आइतबार वरिष्ठ साहित्यकार कवि सुमल कुमार गुरुङको एकल कविता वाचन आयोजना गरिएको छ

तमु ट्हो ह्युल हङकङले विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमहरुका साथ महान चाँड ल्होछार मनाउने भएको छ । नयाँ वर्षको पहिलो दिन जनवरी

सन् १९८६ देखि अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण संघ IUCN को रेड लिस्टमा लोपोन्मुखको प्रजातिमा सूचीबद्ध हिस्पिड हेयर नामक खरायो हालै चितवन