होलीको मौलिक परिकार : तराई र पहाडमा फरक- फरक



रङको पर्व होली नमनाउने र मन नपराउने कमै होलान् । वर्षमा एकदिन रङको प्रयोग गरी मनाइने यो पर्व ठाउँअनुसार भिन्न–भिन्नै तरिकाले मनाइन्छ । होलीमा खाना पनि आफ्नै तौर–तरिकाले पकाएर खाने चलन छ ।

मिथिला समुदायमा होलीमा खासगरी मालपुवा पकाएर खाने चलन रहेको धर्मदेव यादव बताउँछन् । मिथिला समुदायमा साथीभाईसंग रमाइलो गर्न होलीमा विभिन्न थरी परिकार खाइन्छ तर प्रसादको रूपमा मालपुवा खाइन्छ । रामले रावणलाई वध गरेर आएपछि सत्यको जित भएको भन्दै रङ लगाएर खुशीयालीमा रङ,अविर लगाएर होली मनाइने किम्वदन्ती मिथिला समुदायमा रहेको धर्मदेव यादव बताउँछन् ।

यसैगरी डंगौरा थारू समुदायमा होलीको अघिल्लो दिन सुँगुर मारिन्छ, जसलाई ‘जिता मार्न’ भनिन्छ । जिता मारेर गाउँ भरीका मान्छेले मासु बाँडेर खाने चलन रहेको बताउँछन् थारू नागरिक समाजका अध्यक्ष दिलबहादुर चौधरी ।

यसैगरी पहाडी समुदायमा होलीको दिन आफ्नो घरपरिवार, साथीभाईसंग रङ,अविर लगाएर एकअर्कासंग खुसियाली साटासाट गरिन्छ । यो दिन खानामा खसीको मासु, रोटीको परिकार वा आफ्नो ईच्छा लागेको अन्य खाने परिकार पकाएर खाने चलन रहेको त्रिचन्द्र क्याम्पसका प्राध्यापक दैलेखका डा. मधुसुदन गिरी बताउँछन् ।

होलीको दिन समूह–समूह बनाएर गाउँको एक–एक घर गएर होलीको गीत ढमार गाउँदै, नाच्दै होली मनाइन्छ ।

यसैगरी राना थारू समुदायले होलीमा सुँगुरको मासु, माछा र रोटी लगायत खाने परिकार खाइने लक्ष्मण राना बताउँछन् । होली विशेषको खानालाई ‘हाटकना’ भनिन्छ । उनका अनुसार पहिले यसरी आफ्ना ईष्टमित्रलाई बोलाएर महिना दिन होली खेल्दै खाना खाने चलन थियो । तर, केही वर्ष यता होली मनाउने चलन साँगुरिदै गएको छ ।

यसैगरी डंगौरा थारू समुदायमा होलीको अघिल्लो दिन सुँगुर मारिन्छ, जसलाई ‘जिता मार्न’ भनिन्छ । जिता मारेर गाउँ भरीका मान्छेले मासु बाँडेर खाने चलन रहेको बताउँछन् । थारू नागरिक समाजका अध्यक्ष दिलबहादुर चौधरी ।

उनका अनुसार होलीको दिन समूह–समूह बनाएर गाउँको एक–एक घर गएर होलीको गीत ढमार गाउँदै, नाच्दै होली मनाइन्छ । होलीमा मालपुवाझैं बरिया परिकार अनिवार्य पकाइन्छ । बरिया मिठाइ हालेको र सादा गरी दुई प्रकारको हुन्छ । होली खेल्न गएकालाई रक्सी, ढिक्री र सिढ्रा (सुकाएको माछा) लगायत परिकार खान दिइन्छ ।



Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

सम्बन्धित खबरहरु

विश्व पर्यटन दिवस २०२३ को अवसरमा च्यासा मंका खंलले धिमे बाजाको धुनमा नेवारी लोकप्रिय गीत ‘सचिका चिना’ प्रस्तुत गरेर सहभागी

हरेक वर्ष सेप्टेम्बर २९ का दिन विश्व मुटु दिवस मनाउँदै आइएको छ । नेपालमा पनि विभिन्न चेतनामूलक कार्यक्रमहरू आयोजना गरी

४४औँ विश्व पर्यटन दिवसको अवसरमा बुधवार राजधानीस्थित कीर्तिपुरमा ‘संरक्षणको लागि साँझपखको हिँडाइ’ सम्पन्न भएको छ । कार्यक्रममा संरक्षण विज्ञ अनिल

मंगलबार साँझ हिमालयन उद्धार संघको व्हाट्सएप ग्रुपमा बुधबार बिहान पाटनढोकामा हुने ४४ औँ विश्व पर्यटन दिवस ‘प्रभातफेरी’ मा सहभागी हुन