भगवान् शिवका चार सन्देश

फागुन १७ अर्थात् आज मंगलबार शिवरात्रि हो । शिवको पूजाआराधना गर्नुका साथै जीवनमा उहाँको पाठग्रहण गर्नाले हाम्रा धेरै समस्याहरू समाधान गर्न सकिन्छ । शिवका यस्ता धेरै कथा छन् जसमा भगवान्ले जीवन सुधार्नका लागि स्रोत बताउनु भएको छ । जानौँ यस्ता केही विशेष कथाहरू :

आफ्नो शक्तिको घमण्ड नगर

यो महाभारतको कथा हो । कौरवहरू र पाण्डवहरू बीचको युद्ध समाप्त भयो । त्यसअघि अर्जुनले शिवलाई प्रशन्न पार्न तपस्या गरिरहनु भएको थियो । उहाँ ईश्वरीय हतियार लिन चाहनुहुन्थ्यो । त्यसबेला एक असुर जंगली सुँगुरको रूपमा त्यहाँ पुगे र अर्जुनलाई मार्न चाहन्थे ।

अर्जुनले बँदेल देखेपछि धनुषमा बाण हान्नुभयो । त्यही बेला एकजना वनवासी त्यहाँ आए । वनवासीले अर्जुनलाई तीर नछोड्न आग्रह गरे । वनवासीले यो बँदेल मेरो शिकार हो, तिमीले यसलाई नमार भने । तर अर्जुनले उनको कुरा सुन्नुभएन र बाण छोड्नुभयो । वनवासीले पनि तीर छोडे । दुवैका तीर सुँगुरलाई एकसाथ लागे ।

त्यसपछि दुवैले त्यो बँदेलमाथि आफ्नो अधिकार बताउन थाले । विवाद चर्किएपछि दुवैबीच युद्ध सुरु भयो । अर्जुनले धेरै प्रयास गरेर पनि त्यो वनवासीलाई हराउन सक्नुभएन । वनवासीको बाण अर्जुनलाई लागेपछि उहाँले त्यो प्रहार सहन सक्नुभएन । अर्जुन बेहोस हुनुभयो । केही समयपछि जब अर्जुन होशमा आउनुभयो र माटोबाट शिवलिंग बनाएर फूलको हार लगाइदिनुभयो । त्यसपछि त्यो हार वनवासीको घाँटीमा पर्न थाल्यो ।

यो वनवासी शिव हो भनी अर्जुनले बुझनुभयो । त्यसपछि अर्जुनले शिवको पूजा गर्नुभयो । अर्जुनको वीरता देखेर शिवले पनि प्रशन्‍न भई पशुपतास्त्र दिनुभयो । शिवजीले अर्जुनलाई सम्झाउनुभयो कि कसैलाई कहिल्यै कमजोर नठान्नु र कसैको शक्तिको घमण्ड गर्नु हुँदैन ।

निमन्त्रणा बिना कसैको कार्यक्रममा नजानुहोस्

कथा शिव र देवी सतीसँग सम्बन्धित छ । सतीका पिता प्रजापति दक्षले शिवलाई मन पराउनु भएनन् । दक्षले यहाँ यज्ञको आयोजना गर्नुभयो । त्यो यज्ञमा दक्षले शिव बाहेक सबैलाई बोलाउनु भएको थियो । जब सतीले यो कुरा थाहा पाउनुभयो उहाँ बिना निम्तो बुबाको घरमा जान थाल्नुभयो ।

त्यसबेला शिवले सतीलाई रोक्न निकै प्रयास गर्नुभयो र निमन्त्रणा बिना कसैको कार्यक्रममा नजानु भन्नुभयो तर सती मान्नुभएन । यज्ञमा सतीको अगाडि दक्षले शिवको अपमान गरेपछि सतीले यज्ञकुण्डमा हाम फालेर आफ्नो शरीर अन्त्य गर्नुभयो ।

बच्चालाई समाजसेवा र देशभक्तिको संस्कार दिनुहोस्

शिव र माता पार्वतीका पुत्र कार्तिकेय स्वामीको जन्म जंगलमा भएको थियो । कार्तिकेयको पछि कृतिकाहरू हुनुहुन्थ्यो । जब शिव–पार्वतीले कार्तिकेयको बारेमा थाहा पाउनुभयो तब उहाँहरूले कार्तिकेयलाई आफूकहाँ बोलाउनु भयो । त्यतिखेर सबै देवताहरू शिवकहाँ पुगे र तारकासुरले आक्रोश उत्पन्न गरेको बताउनुभयो ।

तारकासुरलाई तपाईंको छोराले मात्र मार्ने वरदान पाउनुु भएको छ । तपाईंले कार्तिकेयलाई हामीसँग पठाउनुहोस् ताकि कार्तिकेयले तारकासुरलाई मारेर हामीलाई बचाउन सकून् । उहाँका छोरा कार्तिकेय पहिले नै शिव र पार्वतीकहाँ आउनुभएको थियो र उहाँहरूले कार्तिकेयलाई देवताहरूको कल्याणको लागि जान अनुमति दिनुभयो ।

शिवजीले हामीलाई यो सन्देश दिनुभएको छ कि यदि समाज र राष्ट्रलाई हाम्रा बच्चाहरूको आवश्यकता छ भने तिनीहरूलाई रोक्नु हुँदैन । बालबालिकालाई समाजसेवा र राष्ट्र सेवाको मूल्य बुझाउनुपर्छ । सन्तानले समाजसेवा र राष्ट्रको सेवा गरे परिवारको इज्जत मिल्छ र वंशको नाम रहन्छ ।

जीवन साथीलाई विश्वास गर्नुहोस्

श्रीराम सीताको खोजीमा वनमा हुनुहुन्थ्यो । जब माता सतीले श्रीरामलाई यस्तो अवस्थामा देख्नुभयो तब उहाँले सोच्न थाल्नुभया ‘शिवले पुज्ने श्रीराम सामान्य मानिसजस्तै रोइरहनु भएको थियो । उहाँ कसरी भगवान् हुन सक्नुहुन्छ ?’ देवीले शिवलाई यो कुरा शिवलाई बताउनुभयो ।

शिवले यो सबै श्रीरामको लीला भएकोले श्रीरामलाई शंका नगर्नु भन्नुभयो । शिवको स्पष्टीकरण पछि पनि देवी सतीले पत्याउन सक्नुभएन । देवी सतीले श्रीरामको परीक्षा लिन्छु भन्ने सोच्नुभयो र यस्तै सोचेर उहाँ देवी सीताको रूप धारण गरी श्रीरामको अगाडि पुग्नुभयो ।

श्रीरामले देवीलाई चिन्नुभयो र निहुरिएर भन्नुभयो, ‘देवी तपाईं एक्लै आउनुभएको छ, शिव कहाँ छ हुनुहुन्छ ?’ यो सुनेर सतीले आफ्नो गल्ती महसुस गर्नुभयो । जब उहाँ शिवकहाँ आउनुभयो, शिवलाई थाहा भयो कि सतीले उहाँको कुरा पत्याउनुभएन् र श्रीरामको परीक्षा लिनुभयो । यसपछि शिवजीले मानसिक रूपमा सतीको त्याग गर्नुभएको थियो ।

यो कथाको सन्देश जीवनसाथीमा शंका नगर्नु होस् । श्रीमान श्रीमतबीच विश्वास नभए दाम्पत्य जीवनमा सुख आउँदैन ।

यो पनि…
महाशिवरात्रिको आध्यात्मिक महत्त्व